سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن مورو شاخ طرفان ڪتابي ميلو هر سال
جيان هن سال پڻ تاريخ 7 ڊسمبر کان 9 ڊسمبر 2018ع تائين ڪويتا پبليڪيشن جي سربراهه
موهن مدهوش حيدرآباد طرفان ٽن ڏينهن وارو علمي، ادبي، سماجي ۽ ثقافتي تقريبن ۽
رنگن وارو ڪتابي ميلو مورو شهر جي ميونسپل ڪاميٽي هال ۾ منقعد ڪيو ويو. هن ڪتابي
ميلي ۾ وڌيڪ رنگين ۽ رونقون بخشڻ لاءِ شهر اندر موجود ايپٽيڪ ڪمپيوٽر ايجوڪيشن
سينٽر مورو جي نوجوان جاويد علي ملاح، عاشق حسين سيهڙ، هاءِ اسڪول مورو جي بهترين
استاد ذاڪر حسين ميمڻ جي محنت سان ٺاهيل ڪاٺ واري ڪم سان سائنسي، ثقافتي ماڊل جا
اسٽال پڻ لڳايا ويا ۽ نوجوانن ۾ ڪمپيوٽر ، انفرميشن ٽيڪنالوجي انگريزي سکڻ واري
فني مهارت، روزگار وارا وسيلا ۽ گڏوگڏ سرڪاري توڙي غير سرڪاري اسڪولي شاگردن ۾
تقريري مقابلا پڻ ٿي گذريا. نوجوانن ۾ شعور پيدا ڪرڻ، علمي ڄاڻ ۽ ڪتابن پڙهڻ واري
رجحان کي وڌيڪ پيدا ڪرڻ واسطي مختلف پروگرام ٿي گذريا.
7 ڊسمبر 2018ع جمع ڏينهن ٺيڪ چئين وڳي ڪتابي ميلي جي افتتاح
جي رسم ٿي گذري جنهن ۾ معزز مهمانن سگا مرڪزي اڳواڻن هر هڪ منظور اڄڻ، ولي محمد
روشن، رفيق احمد سرهيو ۽ نامياري اديب رکيل مورائي شرڪت ڪئي. جڏهن ته سگا صدر مورو
اسلم عباسي، ڊاڪٽر ممتاز علي ميمڻ، پروفيسر شمشاد احمد سومرو، وزير فرهاد سولنگي
جنرل سيڪريٽري، مخدوم اظهار، زاهد ڏيپر، ڊاڪٽر غلام سرور ٻگهيو، زاهد حسين سيال،
قاضي شفيع محمد، اسد سولنگي، جاويد مصطفي ڪانڌڙو ۽ ٻيا شامل هئا. هن موقعي تي سگا
مرڪزي عهديدارن، معزز شهرين، سول سوسائيٽي، پريس ميڊيا جي سڀني صحافين پڻ شرڪت ڪئي.
ان بعد ڪويتا پبليڪيشن طرفان لڳايل ڪتابي اسٽال جو دورو ڪيو ويو، افتتاحي تقريب جي
اجلاس جي ڪاروائي سگا مورو شاخ جي جنرل سيڪريٽري وزير فرهاد سولنگي هلائي ۽ صدارت
منظور اڄڻ مرڪزي سيڪريٽري جنرل سگا سنڌ جي حوالي ڪئي، جڏهن ته مهمان خاص سابق چيئرمين
سگا ولي محمد روشن ۽ سيڪريٽري صحت رفيق احمد سرهيو، اديب رکيل مورائي ۽ ڪويتا
پبليڪيشن جو سربراھ موهن مدهوش هئا. ڪتابي ميلي ۾ شريڪ سگا اڳواڻن هر هڪ پيرل خان
کوسو، پروفيسر شمس ساريو، نور محمد سيال، پروفيسر خالد حسين چنه، سريش ڪمار واڌواڻي،
جاويد احمد انڙ، عبدالطيف ڪرٽيو، غلام مجتبي دايو، عبدالحميد بلو، عبدالرسول
سومرو، حاڪم علي اوٺو، پروفيسر بخش علي چانڊيو، ڪانوئسلر ميونسپل ڪاميٽي مورو لالا
غلام مجتبي ڪلهوڙو، سيد ڪوڙل شاھ کي سنڌ جي روايتي سوکڙي اجرڪ پيش ڪيا ويا. جڏهن
ته محفل ۾ موجود شريڪ معززين کي گيڙو رنگ جون صوفي ايلفيون پيش ڪيون ويون. سڀ کان
اول آجياڻي تقرير ڪندي سگا مورو شاخ جي جوائنٽ سيڪريٽري پروفيسر شمشاد احمد سومري
آيل مهمانن کي ڀليڪار ڪئي ۽ سندن ٿورا مڃيا. ان بعد محفل ۾ موجود مهمانن جي سنڌ جي
روايتي ساز الغوزي جي سرن سان آجيان ڪئي وئي، جيڪو لوڪ فنڪار غلام نبي سولنگي ساز
وڄايو. جڏهن ته نوجوان راڳي عابد سولنگي ۽ لوڪ فنڪاره صائمه منظور پڻ سر وکيريا.
هن موقعي تي سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن مورو شاخ جي 42 سالن جي مختصر تاريخ ۽
ڪارڪردگي بابت نوجوان ليکڪ، اديب، تاريخدان ۽ سگا صدر مورو اسلم عباسي جو سهيڙيل
ڪتاب “سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن مورو (مختصر تاريخ)” جي رونمائي پڻ ڪئي وئي. جنهن
بعد سگا صدر اسلم عباسي سڄي سنڌ مان پهتل سگا مرڪزي عهديدارن، مرڪزي سي اي سي
ميمبرس، مختلف سگا شاخن ڪراچي، حيدرآباد، ڄامشورو، سيوهڻ، دادو، خداآباد، ڪي اين
شاھ، پاٽ شريف، ميهڙ، نئون ديرو، لاڙڪاڻو، قاضي احمد، ڦل شهر، دريا خان مري،
نوشهروفيروز، سيٺارجه، ڪنب، خيرپور، پنو عاقل، گهوٽڪي ۽ ٻين شاخن جي عهديدارن،
معزز شهرين، اديبن، صحافين، ليکڪن ۽ محفل ۾ شريڪ ساٿين جو ٿورا مڃيا. هن سگا مورو
بابت ڇپرايل ڪتاب تي ڳالهائيندي چيو ته هن ڪتاب ۾ 1976ع کان 2018ع تائين 42 سالن
جي دوران رهندڙ سڀني سگا صدر، جنرل سيڪريٽري ۽ ساٿين جو ذڪر، فوٽن سميت سندن سماجي
ڪم ڪاريون ۽ مختصر تاريخ سهيڙيل آهي، ان سان گڏوگڏ گذريل ٽن سالن جي ڪارڪردگي
رپورٽ پڻ شامل آهي.
مهمان خاص رکيل مورائي سگا مورو کي ڪتابي ميلو منقعد ڪرڻ تي
مبارڪباد ڏني ۽ چيو ته سگا هميشه سنڌ جي ماڻهن جي خدمت ڪرڻ سان گڏوگڏ سنڌي ادب ۽
ٻوليءَ جي واڌاري لاءِ پڻ ڪوششون ورتيون آهن، اڄوڪو ڪتاب ان جو بهترين ۽ شاندار
مثال آهي. ان کانپوءِ سگا سيڪريٽري صحت رفيق احمد سرهيو سگا مورو جي سماجي خدمتن
کي ساراهيو ۽ چيو ته سنڌ ۾ مورو هڪ مثالي شاخ آهي ۽ هنن ساٿين ۾ سنڌ جي عوام جي
خدمت ڪرڻ وارو جذبو آهي ۽ هي شاخ سگا جو تڙپندڙ بي چين روح آهي. هن ڪتابي ميلي
منقعد ڪرڻ تي مورو شاخ جي سڀني دوستن کي واڌايون ڏنيون ۽ سگا مورو ساٿين کي جس
ڏني. محفل جي مهمان خاص سابق چيئرمين سگا محترم ولي محمد روشن چيو ته اڄوڪو شاندار
ڪتابي ميلو سماج ۾ صحتمند سرگرمي آهي ۽ هڪ مثالي ڪم آهي، ڪتابن پڙهڻ واري رجحان کي
هٿي وٺرائڻ لاءِ سگا مورو چئن سالن کان شاندار ڪتابي ميلا لڳرائيندي رهي ٿي. مورو
شاخ جي تاريخ بابت آيل ڪتاب هڪ تاريخي دستاويز آهي، جيڪو سڄي سنڌ جي سگا شاخن لاءِ
هڪ مثالي آهي ته اهي به پنهنجي شاخن جي تاريخ قلمبند ڪن. هن چيو ته سگا ڪراچيءَ ۾
ٺهڻ بعد سڄي سنڌ ۾ شاخون قائم ڪيون ۽ مورو شاخ پڻ ان دور ۾ وجود ۾ آئي. 1983ع ڌاري
موري ۾ سگا مرڪزي ڪنوينشن مهراڻ ڪاليج هاسٽل (موجوده بحريه فائونڊيشن ڪاليج) ۾ ٿي
گذريو. انهي ڪنوينشن ۾ هڪ ٺهرا ڪالاباغ ڊيم خلاف پيش ٿيو. ان بعد وقت جي سرڪار
ناراض ٿي ۽ سرڪاري ملازمن کي سگا جو ميمبر ٿيڻ تي بندش هنئي وئي. مورو هڪ بهترين
شاخ آهي. آخري ۽ صدارتي تقرير منظور اڄڻ ڪئي جنهن پڻ سگا شاخ مورو جي گذريل ٽن
سالن وارين ڪارگزارين کي ساراهيو ۽ چيو ته سگا مورو شاخ صحت، تعليم ۽ ثقافت جي
ميدان ۾ پنهنجو پاڻ ملهايو آهي. محدود وسيلن هوندي به سڄي سنڌ جي بهترين شاخن مان
هڪ آهي. هن سگا مورو جي تاريخ بابت ڇپرايل ڪتاب جي واکاڻ ڪئي ۽ چيو ته هي هڪ سگا
جي تاريخ جو حصو آهي ۽ اميد آهي ته مورو اندر سگا پنهنجون بهترين سماجي خدمتون
ڏيندي رهندي. اهڙي طرح پهريون ڏينهن جي تقريب ختم ٿي ۽ آخر ۾ ميونسپل ڪاميٽي
ڪائونسلر سعاد الله ڪلهوڙو طرفان آيل مهمانن کي رات جي ماني کارائي وئي.
سگا ڪتابي ميلي جي ٻئي ڏينهن ڇنڇر صبح جو 9 وڳي تعليمي
پروگرام ٿي گذريو. جنهن ۾ موري شهر اندر سرڪاري توڙي غير سرڪاري اسڪولن جي شاگردن
درميان تقريري مقابلو ٿي گذريو، جنهن جو عنوان هو “قومن جي ترقي ۽ تقدير تعليم ۽
ڪردار سان ٺهندي آهي”. ان ۾ گورنمينٽ هاءِ اسڪول مورو، هاءِ اسڪول ٽائون مورو،
گورنمينٽ هاءِ اسڪول دستگير ڪالوني، بحريه فائونڊيشن، آئيڊيل پبلڪ اسڪول، ويزن
پبلڪ اسڪول، يونائيٽيڊ پبلڪ اسڪول، اينڪر پبلڪ اسڪول، انٽيليجنٽشيا پبلڪ اسڪول،
روشن تارا پبلڪ اسڪول ۽ ٻين اسڪولن جي ٻارڙن تقريري مقابلي ۾ حصو ورتو، جنهن ۾
پهرين پوزيشن کڻندڙ ٻارڙن ۾ ايوارڊ انعام ڊاڪٽر ممتاز علي ميمڻ طرفان ڏنا ويا.
جڏهن ته سڀني ٻارڙن کي ڪتابي انعام چيئرمين ميونسپل ڪاميٽي مورو نظير احمد ميمڻ
طرفان ڏنا ويا. ان سان گڏوگڏ روشن تارا اسڪول طرفان اصلاحي ٽيبلوز پيش ڪيا ويا. آخر
۾ سگا صدر مورو اسلم عباسي آيل معزز مهمانن جا ٿورا مڃيا. ڪاروائي مخدوم اظهار
قريشي هلائي، جڏهن ته پروگرام ۾ شامل معزز مهمانن ۽ استادن هر هڪ پروفيسر شمشاد
احمد سومرو چيئرمين تعليمي ڪاميٽي سگا، ڊاڪٽر ممتاز علي ميمڻ، ذاڪر حسين ميمڻ، نصر
الله ميمڻ، نياز حسين ڪورائي، قاضي شفيع محمد، اسلم ڪوريجو، مشتاق احمد سولنگي،
عبدالهادي ڪلهوڙو ۽ ٻين پنهنجا ويچار ونڊيا ۽ سگا مورو کي تقريري مقابلو ڪرائڻ تي
جس ڏنو. هنن وڌيڪ چيو ته اچو ته گڏجي پنهنجي تعليم سڌاريو ۽ نوجوان ذهين قابل
شاگردن کي موقعا فراهم ڪري اڳتي وڌڻ ۾ اعتماد بحال ڪريون.
ساڳئي ڏينهن منجهند 3 وڳي مورو شهر ۾ موجود ايپٽيڪ ڪمپيوٽر
ايجوڪيشن انسٽيٽيوٽ مورو طرفان نوجوانن واسطي جاڳرتا ليڪچر پروگرام ٿي گذريو جيڪو
نوجوان قابل ۽ ذهين استاد جاويد علي ملاح ۽ عاشق حسين سيهڙ ڏنو. هن سيشن جي صدارت
نوجوان سماج سڌارڪ ڊاڪٽر غلام سرور ٻگهيو ڪئي، جڏهن ته مهمان خاص محترم نظير احمد
ميمڻ چيئرمين ميونسپل ڪاميٽي مورو جن هئا. ڪمپيئرنگ جا فرائض نوجوان اديب، شاعر ۽
استاد خالد ساحل ڪيريو ڏنا. آجياڻي تقرير ڪندي اسلم عباسي شريڪ ٿيندڙ سڀني ساٿين
جا ٿورا مڃيا. هن چيو ته ايپٽيڪ ڪمپيوٽر ادارو انٽرنيشنل سرٽيفڪيٽ رکندڙ حيثيت
وارو ادارو آهي. هن سان انفرميشن ٽيڪنالوجي جي سکيا حاصل ڪندڙ نوجوان ملڪ توڙي ملڪ
کان ٻاهر عزت ڀريو روزگار حاصل ڪري رهيا آهن. سگا مورو طرفان ايپٽيڪ ڪمپيوٽر سينٽر
جي جاويد ملاح کي جس ٿا ڏيون. ان بعد جاويد علي ملاح نوجوانن کي انفرميشن
ٽيڪنالوجي ۾ اڳتي وڌڻ، فني مهارت حاصل ڪرڻ لاءِ ليڪچر ڏيندي ڄاڻ ڏني ۽ چيو ته مورو
واسي نوجوان خوشنصيب آهن جو هتي ملڪ جو وڏي کان وڏو ادارو انٽرنيشنل سرٽيفڪيٽ جي
حيثيت رکندڙ ايپٽيڪ جي برانچ ڪم ڪري رهي آهي. هن نوجوانن تي زور ڏنو ته هن وقت
ڪمپيوٽر ۾ مهارت ۽ ڄاڻ لاءِ معياري تعليم حاصل ڪن، ان بعد انگريزي ٻولي سکڻ ۽
مهارت حاصل ڪرڻ جي اهميت تي عاشق حسين سيهڙ ليڪچر ڏنو، هن چيو ته نوجوانن کي
ڪمپيوٽر، انٽرنيٽ ۽ ٻيو اهم مواد انگريزي ٻوليءَ ۾ حاصل ٿي رهيو آهي. جڏهن ته وسيع
علم پڻ انگريزي ٻوليءَ ۾ موجود آهي، انڪري انگريزي ٻولي جي سکيا وقت جي اهم ضرورت
آهي. هن وڌيڪ چيو ته مورو شهر ۾ موجود ايپٽيڪ ڪمپيوٽر ايجوڪيشن سينٽر ۾ ڪمپيوٽر
سان گڏ انگريزي ٻوليءَ جي سکيا پڻ ڏني وڃي ٿي، مورو جا نوجوان فائدو حاصل ڪن.
مهمان خاص نظير احمد ميمڻ چيئرمين ميونسپل ڪاميٽي مورو سگا مورو کي جس ڏيندي چيو
ته 3 ڏينهن وارو ڪتابي ميلو منقعد ڪري نوجوانن کي بهترين تفريع ۽ ماحول مهيا ڪيو
ويو آهي. اسان جو هر وقت مڪمل سهڪار رهندو.
آخري ۽ صدارتي تقرير ڪندي ڊاڪٽر غلام سرور ٻگهيو چيو ته اڄ
جي دور ۾ ملڪ جي وڏي آبادي نوجوانن تي مشتمل آهي. سگا مورو ۽ ايپٽيڪ ڪمپيوٽر
ايجوڪيشن سينٽر جي جاويد علي ملاح، خالد ساحل ڪيريو کي جس آهي جن اڄوڪو نوجوانن
لاءِ بهترين پروگرام منقعد ڪيو آهي. هن جديد دور ۾ معياري ڪمپيوٽر واري تعليم حاصل
ڪرڻ سان گڏوگڏ انگريزي ٻولي سکڻ ۽ مهارت حاصل ڪرڻ پڻ اهم گهرج آهي. ايپٽيڪ ڪمپيوٽر
انٽنيشنل ادارو آهي ۽ مورو واسين جي خوشنصيبي آهي. آخر ۾ جاويد علي ملاح طرفان
معزز مهمانن، سگا ساٿين ۽ صحافين، ميڊيا رپورٽرس کي اجرڪ جا تحفا پيش ڪيا ويا.
جڏهن ته سگا مورو طرفان تاريخي ڪتاب پڻ تحفي ۾ ڏنا ويا.
سگا مورو طرفان ڪتابي ميلي جي آخري ۽ ٽئين ڏينهن سنڌي ادبي
سنگت مورو ميزباني هيٺ شاعر رضا ايوب لانگاھ جي شاعري مجموعي “ مان دراوڙ ديس جو” جي
مهورتي تقريب ٿي گذري جنهن جي صدارت اصغر ڀريائي ڪئي. جڏهن ته معزز مهمانن ۾
هيٺيان اديب، شاعر هئا، جن ۾ معشوق ڌاريجو، مارون جمالي، ماڻڪ ملاح، عبد مگسي،
تابش بخاري، عاشق دادوي، خليل عارف سومرو، محبتي ملاح، وزير فرهاد سولنگي، اسد
سولنگي، منصور سيتائي، ڊاڪٽر برڪت ملڪ، وسيم آڪاش، شبيرڻ پاٽاهي، زاهد سهارڻ، نجم
سرهيو، ڊاڪٽر لياقت مگسي، سيد منظور علي شاهه، اميد سنڌي، گدا خاصخيلي، سوز جتوئي،
اظفر سعيد ميمڻ، اياز مهر، حنيف سومرو ۽ ٻيا جن ڪتاب ۽ شاعر جي زندگي تي بهترين
خيالن جو اظهار ڪيو. جڏهن ته سنڌي ادبي سنگت مورو شاخ جي هن علمي ادبي تقريب ۾
اديبن، شاعرن، سماجي اڳواڻن، معزز شهرين، پريس ميڊيا جي نمائدن ۽ مختلف شهرن مان
شرڪت ڪندڙن جو وڏو انگ موجود رهيو. جڏهن ته آخر ۾ سيڪريٽري سنڌي ادبي سنگت مورو
اسد سولنگي طرفان مهمانن کي منجهند جي ماني کارائي وئي.
اهڙي طرح سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن مورو طرفان منقعد ٿيندڙ
3 ڏينهن واري ڪتابي ميلي ۾ چيئرمين ميونسپل ڪاميٽي نظير احمد ميمڻ، ڪائونسلر سعاد
الله ڪلهوڙو، ايپٽيڪ ڪمپيوٽر ايجوڪيشن جي سي اي او جاويد علي ملاح، استاد ذاڪر حسين
ميمڻ، سنڌي ادبي سنگت مورو جي سيڪريٽري اسد الله سولنگي جو مالي سهڪار رهيو، جڏهن
ته سگا مرڪز جي ساٿين هر هڪ محترم ولي محمد روشن، رفيق احمد سرهيو نور محمد سيال ۽
چيئرمين سگا رفيق احمد جعفري پڻ ڪتابي ميلي ۾ مورو شاخ ۽ ڪتاب ڇپرائڻ جي لاءِ مالي
مددگار رهيا.
