سنڌ جي
ڌرتيءَ ۾ جبلن، ميدالن، دريائن ۽ رڻ پٽن جو هڪ حسين سنگم آهي۔ انهن سڀني قدرتي
نعمتن ۾ هڪ اهڙي جڳھ بہ شامل آهي،
جيڪا پنهنجي ٿڌڙي هوا، دلڪش نظارن ۽ قدرتي خوبصورتي سبب ”سنڌ جو ڪوھ مري“
سڏجي ٿي. اها آهي گورک ھل۔
گورک ھل
دادو ضلعي جي جوھي تعلقہ ۾ واقع
آهي ۽ سمنڊ جي سطح کان لڳ ڀڳ 5،688 فوٽ مٿي آهي۔ هيءَ جڳھ ڪيرٿر جبلن جي سلسلي ۾ اچي ٿي، جيڪا سنڌ ۽
بلوچستان جي سرحد کي ڇُهي ٿي۔
گورک ھل جو
نالو مختلف روايتن سان ڳنڍيل آهي۔ ڪن مؤرخن موجب هيءَ نالو هڪ درويش ”گورک ناتھ“
جي نالي تان پيو، جيڪو هن علائقي ۾ عبادت ڪندو هو۔ ڪن ٻيا چون ٿا تہ ”گورک“
لفظ سنڌي ٻوليءَ جو قديم لفظ آهي، جنهن جو مطلب آهي ”پاڪ
جڳھ“ يا ”اُچا
پهاڙ“۔
قدرتي
خوبصورتي ۽ موسم:
گورک ھل
سنڌ جو واحد اهڙو علائقو آهي، جتي سال جي گهڻن مهينن ۾ ٿڌو ۽ معتدل موسم رهندو آهي۔
گرميءَ جي ڏينهن ۾ جڏهن سڄي سنڌ ۾ گرمي پد 45 درجا تائين پهچي ٿي، تڏهن گورک ۾ هوا ٿڌڙي ۽ موسم سڪون ڀري هوندي
آهي۔ هن جڳھ تي صبح جو سج اڀرڻ ۽ شام جو لهڻ جا منظر
ڏسڻ وٽان هوندا آهن۔ آسمان ايترو صاف هوندو آهي جو تارا ائين چمڪندا آهن ڄڻ آسمان
تي چراغ روشن هجن۔ برساتي موسم ۾ گورک ھل
جا جبل ساوڪ سان ڍڪجي ويندا
آهن، ۽ واچوڙا، گل ۽ جهنگلي ٻوٽا علائقي کي فطري جنت بڻائي ڇڏين ٿا۔
جغرافيائي
جڳھ ۽ رسائي:
گورک ھل
دادو شهر کان لڳ ڀڳ 90 ڪلوميٽر پري واقع آهي۔ دادو کان جوھي تائين پڪو رستو موجود
آهي، پر جوھي کان مٿي جبل تائين وڃڻ لاءِ تيز چڙهائي وارو روڊ آهي جيڪو لڳ ڀڳ 50
ڪلوميٽر ڊگهو آهي۔ رستي جي خاصيت اها آهي
تہ ان ۾ 52 موڙ آهن، جتي ڊرائيونگ لاءِ تجربي جي
ضرورت پوي ٿي۔ اڪثر سياح دادو يا جوهي مان 4×4 گاڏين ۾ گورک تائين وڃن ٿا۔ رستي
۾ ڪيترائي خوبصورت منظر ملن ٿا. ڪيرٿر جبلن
جا سلسلا، واديون، ۽ ٿڌي هوائن جا جھوڪا، جيڪي هر مسافر کي نئون احساس ڏين ٿا۔
سياحت جا
موقعا:
گورک ھل
سنڌ جي سياحت لاءِ هڪ نئون ۽ اڀرندڙ مرڪز بڻجي سگهي ٿو۔ هتي جا سڀ کان وڏا سياحتي
نظارا آهن:
·
بين بنگلو پوائنٽ: جتي
کان پوري وادي ڏسي سگهجي ٿي۔
·
پير گورک درگاهہ: هڪ مقدس مقام جتي مقامي ماڻهو زيارت لاءِ اچن
ٿا۔
·
سج اڀرڻ ۽ لهڻ جا
نظارا: جيڪي فوٽوگرافي ۽ فطرت جي چاهيندڙن لاءِ جنت جهڙا آهن۔
·
ڪيمپنگ ۽ بون فائر:
رات جي وقت سيءَ ۾ باھ ٻاري دوستن سان گڏ ويهڻ، موسيقي ٻڌڻ ۽ تارن ڀريل آسمان ڏسڻ
جو تجربو ناقابلِ وسار آهي۔
گورک ھل تي
جيڪڏهن هائيڪنگ، سائيڪلنگ، راڪ ڪلائمنگ ۽ پيراگلاڊنگ جهڙيون راندين کي فروغ ڏنو
وڃي تہ اهو نہ
صرف مقامي سياحت پر بين الاقوامي توجہ جو مرڪز بڻجي سگهي ٿو۔
مقامي
ماڻهن جي زندگي ۽ ثقافت:
گورک ھل جي
ڀرپاسي ۾ رهندڙ ماڻهو، خاص طور تي ڪيرٿر، جوھي ۽ دادو علائقن جا، سادا، محنتي ۽
مهمان نواز آهن۔ سندن روزگار جو وڏو حصو مال مويشي پالڻ، هاري ڪاري ۽ ننڍي پيماني
تي واپار سان لاڳاپيل آهي۔ انهن
علائقن جي ثقافت سنڌ جي روايتي سڃاڻپ ڪپڙا، موسيقي، لوڪ ڪهاڻيون، ۽ دستڪاري انهن
جي زندگي جو حصو آهن۔ جيڪڏهن سياحت وڌي، تہ انهن ماڻهن لاءِ روزگار جا نوان موقعا پيدا ٿي
سگهن ٿا، جيئن گائيڊ، ڊرائيور، ۽ مهمانن لاءِ خدمت فراهم ڪندڙ۔
مسئلا ۽
چيلينجز:
گورک ھل جي
قدرتي خوبي باوجود ڪيتريون ئي مشڪلاتون آهن، جيئن:
1.
رستي جي حالت: جوھي کان مٿي وڃڻ وارو روڊ اڃا بہ
اڻپورو ۽ خطري وارو آهي۔
2. بجلي
۽ پاڻيءَ جي کوٽ: بجلي صرف ڪجهہ هنڌن تي
موجود آهي، جڏهن تہ پاڻي
ٽينڪرن ذريعي آندو وڃي ٿو۔
3.
رھائش جي کوٽ: فقط ڪجهہ گيسٽ
هائوس ۽ بنگلا آهن، جيڪي بہ محدود
آهن۔
4.
ميڊيا ۽ پروموشن جي کوٽ: سنڌ جي گهڻن ماڻهن کي اڃا تائين گورک ھل جي اهميت ۽
خوبصورتيءَ جي ڄاڻ نہ آهي۔
5.
ماحولي مسئلا: ڪجهہ سياحن جي
لاپرواهي سبب ڪچرو ۽ پلاسٽڪ فضلو ڇڏي وڃڻ ماحول لاءِ نقصانڪار آهي۔
ترقي ۽
سڌارا:
گورک ھل کي
واقعي ”سنڌ جو ڪوھ مري“
بڻائڻ لاءِ هيٺيان قدم ضروري آهن:
·
سٺو روڊ نيٽورڪ: دادو
کان گورک تائين محفوظ ۽ جديد روڊ تعمير ڪيو وڃي۔
·
بنيادي سهولتون: صاف
پاڻي، بجلي، ميڊيڪل سينٽر ۽ نيٽورڪ جي سهولت ڏني وڃي۔
·
ايڪو ٽورزم: ماحول
دوست سياحت کي فروغ ڏنو وڃي، جيئن
قدرتي حسن برقرار رهي۔
·
سياحتي مهم: سوشل
ميڊيا، يوٽيوب ۽ اخبارن ذريعي گورک ھل جي پروموشن ڪئي وڃي۔
·
مقامي شراڪت: علائقائي
ماڻهن کي ٽريننگ ۽ روزگار جا موقعا ڏنا وڃن۔
·
سرمايوڪاري: نجي سيڪٽر
کي دعوت ڏني وڃي تہ هو هوٽل،
ڪيفي، ۽ ريسارٽ ٺاهي۔
پائيدار
سياحت ۽ ماحول:
پائيدار
ترقيءَ جو مطلب آهي تہ سياحت
اهڙي طريقي سان وڌائي وڃي جو ماحول کي نقصان نہ
ٿئي۔ گورک ھل ۾ پلاسٽڪ فري زون قائم ڪرڻ، ڪچري جي
نيڪال لاءِ نظام ٺاهڻ، ۽ قدرتي ٻوٽن جي حفاظت ضروري آهي۔ جيڪڏهن
اهڙا قدم کنيا وڃن، تہ گورک نہ رڳو خوبصورت رهندو پر ايندڙ نسلن لاءِ بہ محفوظ رهندو۔
ميڊيا ۽
تاثر:
گورک ھل کي
سنڌ جي سڃاڻپ بڻائڻ لاءِ ميڊيا اهم ڪردار ادا ڪري سگهي ٿي۔ ٽي وي چينلز، سوشل
ميڊيا ۽ بلاگرز کي گورک جي باري ۾ مثبت مواد ٺاهڻ گهرجي۔ ”جتي سنڌ آسمان کي ڇُهي ٿي“ جهڙا سلوگن سنڌ جي دلين ۾ فخر جو جذبو پيدا
ڪندا۔
سنڌ جي فخر
۽ مستقبل:
گورک ھل
سنڌ جي نوجوان نسل لاءِ اميد ۽ فخر جو مرڪز بڻجي سگهي ٿو۔ جيئن ڪوھ مري پنجاب جي
سڃاڻپ آهي، تيئن گورک ھل کي سنڌ جي ثقافتي ۽ سياحتي علامت بڻائڻ گهرجي۔ اهو
علائقو نہ رڳو قدرتي حسن رکي ٿو، پر اقتصادي ترقي،
روزگار ۽ خوشحالي لاءِ بہ وڏو موقعو
فراهم ڪري ٿو۔
گورک ھل
سنڌ جي زمين جو هڪ لڪل خزانو آهي۔ جيڪڏهن ان کي صحيح ريت سنڀاليو ۽ ترقي ڏني وڃي،
تہ اهو نہ
صرف ”سنڌ جو ڪوھ مري“
پر
”سنڌ جو فخر“
بڻجي سگهي ٿو۔
اهو علائقو
فطرت، ثقافت، ۽ سياحت جو سنگم آهي، جتي ٿڌي
هوا، نيرن آسمان، ۽ سڪون ڀريل ماحول سنڌ جي هر دل کي ڇُهي ٿو۔ گورک
ھل صرف هڪ جبل نہ، پر سنڌ جي خوابن جو
منظر آهي. جتي سنڌ واقعي آسمان کي ڇُهي ٿي.
