عمل ئي تن کي،
آڏو ايندا،
بدنيتا، چوٽيءَ تان ڪرندا۔
ڪائنات جو نظام
هڪ اهڙي پڪي پختي ۽ اڻ مٽ قانون تي هلي رهيو آهي جتي هر عمل پنهنجو ردعمل رکي ٿو. اها
هڪ قديم حقيقت آهي ته انسان جيڪو ٻج پوکي ٿو، فصل به اهو ئي لڻي ٿو. سماجي بي راهه
روي، اخلاقي زوال ۽ انساني نفسيات جي گهراين ۾ جهاتي پائي ڏسبو ته معلوم ٿيندو ته اسان
جي اڄوڪي بي چينيءَ جو وڏو سبب اسان جي عملن جو تضاد
۽ نيتن جي کوٽ آهي.
عملن جو آئينو: انساني زندگي رڳو ڏينهن ۽ رات جي گذرڻ جو نالو ناهي پر هيءَ
هڪ اهڙي کليل ڪتاب وانگر آهي جنهن جو هر ورق اسان جا پنهنجا ڪيل عمل لکن ٿا. جڏهن اسان
چئون ٿا ته "اعمال تن کي آڏو ايندا" ته ان جو مقصد اهو آهي ته وقت ڪڏهن به
وساريندو ناهي. اڄ ڪيل ڪو به ڀلو يا برو ڪم سڀاڻي اسان جي سامهون هڪ ديوار بڻجي بيھندو.
انسان اڪثر ائين سمجهندو آهي ته هو پنهنجي چالاڪيءَ سان پنهنجا گناهه يا غلطيون لڪائي
ويندو پر قدرت جو نظام "مڪافاتِ عمل" تي ٻڌل آهي. جيڪڏهن اڄ اسان ڪنهن لاءِ
کڏ کوٽيون ٿا ته سڀاڻي ان ۾ پاڻ ڪرنداسين. اها سچائي تاريخ جي هر دؤر ۾ ثابت ٿي چڪي
آهي.
بدنيتي ۽ عروج
جو زوال: دنيا ۾ اهڙا ڪيترائي مثال
موجود آهن جتي ماڻهن مڪر، فريب ۽ بدنيتيءَ جي زور تي ڪاميابيءَ جون چوٽيون ته سر ڪيون
پر جڏهن انهن جو زوال آيو ته اهي اهڙي نموني ڪريا جو نشان به نه رهيو. "بدنيتا
چوٽيءَ تان ڪرندا" رڳو هڪ جملو ناهي پر اها هڪ سماجي وارننگ آهي. نيت جو سڌو هجڻ
ئي انساني شخصيت جو بنياد آهي. جڏهن نيت ۾ کوٽ اچي وڃي ٿي ته پوءِ عارضي طور ته بلنديون
ملي سگهن ٿيون پر اهي بلنديون رڳو ”واريء جي ڀت“ ثابت ٿينديون آهن.
بدنيتيءَ سان
حاصل ڪيل دولت، شهرت يا طاقت انسان کي انا جي ان بلنديءَ تي وٺي وڃي ٿي جتان ڪرڻ جو
درد به تمام گهڻو هوندو آهي. جڏهن انسان سچائي ۽ ايمانداريءَ جو رستو ڇڏي رڳو پنهنجي
مفاد لاءِ ٻين جو استحصال ڪري ٿو ته قدرت کيس مهلت ته ڏئي ٿي پر جڏهن حساب جو وقت اچي
ٿو ته ان جي اها ئي چوٽي جنهن تي کيس ناز هوندو آهي، ان جي زوال جو سبب بڻجي ويندي
آهي.
اخلاقيات ۽
سماجي تبديلي: اسان جي سماج ۾ اڄ جيڪا
بدامني ۽ نفسانفسي آهي، ان جو بنيادي سبب نيتن جو خراب هجڻ آهي. اسان ظاهري طور تي
ته وڏا وڏا دعوا ڪريون ٿا پر اسان جي اندر ۾ بدنيتيءَ جو زهر ڀريل آهي. جيڪڏهن اسان
چاهيون ٿا ته اسان جو سماج مثالي بڻجي ته اسان کي پنهنجي عملن جي اصلاح ڪرڻي پوندي.
اسان کي اهو سمجهڻو پوندو ته:
·
ايمانداري: هر ڪاميابيءَ
جو بنيادي شرط آهي.
·
سچائي: بلنديءَ تي برقرار
رهڻ جو واحد رستو آهي.
·
خلوص: عملن ۾ برڪت پيدا
ڪري ٿو.
حاصل مقصد: زندگيءَ جو سفر انتهائي مختصر آهي، پر ان جا اثر تمام گهڻا گهرا
آهن. اسان جي اڳيان ٻه رستا آهن: هڪ اهو جيڪو نيڪ نيتيءَ سان وقار جي بلنديءَ طرف وڃي
ٿو ۽ ٻيو اهو جيڪو بدنيتيءَ سان عارضي عروج ڏئي پوءِ ذلت جي کڏ ۾ اڇلائي ٿو. جيڪڏهن
اسان اڄ پنهنجي نيتن کي صاف ڪريون ۽ پنهنجي عملن جو احتساب ڪريون ته نه رڳو اسان پاڻ
پر پوري انسانيت ان جي ثمرات مان فائدو حاصل ڪري سگهي ٿي. ياد رکو ته جنهن جي نيت صاف
هوندي آهي، ان جو سفر بلندين طرف هميشه جاري رهندو آهي ۽ جنهن جي نيت ۾ کوٽ هوندي،
ان جو زوال يقيني آهي.
عملن سان ڪردار،
ٺهي ٿو،
ڪردار سڃاڻپ،
بڻجي وڃي ٿو۔
سٺو ڪردار،
امر ٿي ويندو،
برو ڪردار،
مٽيء ۾ ملندو۔
